Het toen van nu: stationsgebouw Anna Paulowna

Wist u dat sinds 18 december 1865 reizigers vanaf Anna Paulowna kunnen instappen in de trein? Vanaf toen was de spoorlijn van Den Helder naar Alkmaar klaar. De belangrijkste reden voor de aanleg van de spoorlijn was de bevoorrading van de marinehaven in Den Helder. De plannen voor de spoorlijn werden al in 1855 gemaakt, maar pas op 3 januari 1862 werd het definitieve groene licht gegeven door de dijkgraaf. Stap voor stap werd de spoorlijn geopend, uiteindelijk reikte de verbinding van Den Helder naar Amsterdam.  

Een standaard station

Tussen 1863 en 1869 werd er totaal ongeveer 900 kilometer aan spoor aangelegd in Nederland. Er moesten dus veel stations worden gebouwd. Om de kosten laag te houden en tegelijkertijd een herkenbaar gezicht te geven aan de stationsgebouwen, werden ze volgens gestandaardiseerde typen ontworpen. Architect ir. K.H. van Brederode was verantwoordelijk voor deze standaardstations waarbij het aantal inwoners van een plaats bepaalde welk type station werd gebouwd. In Anna Paulowna, Schagen en Heerhugowaard werd een zogeheten type SS ‘vijfde klasse’ gebouwd. Dit ontwerp kenmerkte zich door een hoog middendeel met een puntgevel en korte, terugleggende hoge zijgevels. In 1865 werd het station officieel geopend. In 1872 werd al de eerste aanpassing gedaan aan het stationsgebouw: er werd een lange lage zijgevel aangebouwd voor de reizigers en kwam er een ruime luifel aan de perronzijde. Later, in 1924, werd de bovenverdieping eraf gehaald wegens bouwvalligheid.  

Architect Cees Douma

Na verloop van tijd ontstond de behoefte aan vernieuwing van oudere stations. Architect Cees Douma ontwierp vanaf 1964 een reeks standaardstations, waaronder het nieuwe station van Anna Paulowna. De naoorlogse standaardstations uit de periode 1965 – 1976 worden het ‘plinttype’ genoemd. In 1965 werd in Anna Paulowna gestart met de bouw van het nieuwe plinttype standaardstation en in 1971 werd het nieuwe station officieel opgeleverd. Het gebouw wordt beschreven als een eenvoudige doos van glas die op een betonnen vloerplaat boven de grond zweeft. Trappen leiden de reizigers naar het station op perronniveau. Voor de wand aan het voorplein is een geglazuurde baksteen gebruikt. Het plinttype station werd in totaal zeven keer gebouwd in Nederland, waardoor het stationsgebouw van Anna Paulowna, Schagen, Heerhugowaard en het Brabantse Deurne een vergelijkbare uitstraling hebben.