Overblijfselen van de Koeienkerk in Zijdewind gevonden 

Op en rond de Zandweg in Zijdewind wordt hard gewerkt aan de weg. Ook aan de rotonde, het middelpunt van Zijdewind. De plek van deze rotonde was in 1632 al een belangrijk punt: hier werd de Nederlands Hervormde Kerk Zijdewind gebouwd. Met dat in het achterhoofd heeft Archeologie West-Friesland de huidige graafwerkzaamheden op de voet gevolgd en interessante ontdekkingen gedaan.

Van kerk naar stal

De kerk is op verzoek van de Gereformeerde kerkraden van Oude Niedorp, Nieuwe Niedorp en Winkel in 1632 gebouwd. De eenvoudige kleine kerk had gebrandschilderde ramen. Deze waren een cadeau van Alkmaar, andere kerkraden en de zeven steden van West-Friesland. Vanaf het begin zat er een klok in de voorgevel. In 1700 is daar een luidklokje bijgekomen, dat tot 1961 is blijven hangen.

In 1700 was het kerkgebouw er slecht aan toe. Er kwamen weinig gelovigen. De kerk moest maar gesloopt worden. Maar daar werd geen toestemming voor geven. Zo bleef het gebouw tot 1864 een kerk. In 1864 veranderde dat, het gebouw werd als school gebruikt. Na 35 jaar is het gebouw verkocht. Het werd de stal van familie Droog. Daaraan heeft het gebouw de naam ‘Koeienkerk’ te danken.

Zorgvuldig omgaan met het verleden

De gemeente Hollands Kroon vindt het verleden belangrijk. Het zegt iets over ons gebied, over onze inwoners en onze lokale cultuur. Daarom gaan we zorgvuldig om met zaken van vroeger. Dus ook als we werkzaamheden gaan uitvoeren. Toch wordt niet alles zomaar opgegraven.  

Alleen op de plaatsen waar er in de grond gegraven moest worden is door Archeologie West-Friesland meegekeken. Dat bleek niet voor niets. Zo kwamen de onderzoekers botresten tegen van zeven personen. Deze zijn zorgvuldig en met respect uitgegraven en meegenomen naar het archeologisch depot voor verder onderzoek. Ook is er een heel stuk van de oude kerkmuur gevonden. Deze is in de grond schoongemaakt, bekeken, gefotografeerd en weer met zand bedekt. 

Vondsten uit het verleden blijven namelijk het beste bewaard in de grond waar ze zijn gevonden. Dit wordt ‘in situ beschermen’ genoemd. Zo blijft het heel. Archeologen kunnen dan in de toekomst verder onderzoek doen als er nog betere technieken zijn.

Het uurwerk en luidklokje komen terug

Niet alles dat over is van de kerk lag in de grond. Al jaren liggen het luidklokje en het uurwerk in Zijdewind. Een groep inwoners, heeft samen met de lokale historische vereniging, de gemeente benaderd om deze waardevolle stukken een nieuwe plek in Zijdewind te geven. Een initiatief dat goed past bij de wens van de gemeente om het verleden zichtbaar te maken. In samenspraak wordt er gekeken hoe het klokje en het uurwerk terug kunnen komen rond de plek van vroeger.