Digitale Veiligheid
Elk jaar worden miljoenen mensen in Nederland slachtoffer van online criminaliteit. Ook 1 op de 5 bedrijven wordt hiervan slachtoffer. Hier leest u wat u als inwoner of ondernemer kunt doen om digitale criminaliteit te herkennen en/of te voorkomen. U leest ook wat u kunt doen als u toch slachtoffer bent geworden. En u leest tot slot wat de gemeente hier aan doet.
Wat is digitale criminaliteit?
Digitale criminaliteit kan verschillende vormen aannemen. We maken verschil tussen gedigitaliseerde criminaliteit en cybercrime.
Gedigitaliseerde criminaliteit
Hier gaat het om misdrijven waarbij ICT als middel wordt ingezet om criminaliteit te plegen. Door het gebruik van ICT kunnen deze delicten op grote(re) schaal en sneller worden gepleegd. Er zijn verschillende vormen van gedigitaliseerde criminaliteit. Hieronder leggen we ze uit.
- Betaalverzoekfraude
Een vorm van oplichting waarbij de oplichter u een betaal- of verzendverzoek stuurt om een klein bedrag over te maken (vaak € 0,01) of om gegevens in te vullen voor het zogenaamd regelen van de verzending van een pakket. Via de toegestuurde link komt u terecht op een valse website: een zogenoemde phishingsite. Via de daar door u ingevulde inloggegevens kan de oplichter inloggen op uw bankaccount en zo geld overmaken naar zijn eigen rekening. - ID-fraude
Bij identiteitsfraude maken criminelen misbruik van valse of gestolen identiteitsgegevens. Ze kopen bijvoorbeeld op naam van iemand anders spullen zonder te betalen. - Spoofing
Een vorm van oplichting waarbij oplichters hun identiteit vervalsen. Zij doen zich vervolgens voor als bijvoorbeeld een medewerker van de bank, een overheidsinstantie of een bekende om zo achter uw persoonsgegevens of pincode te komen of u (veel) geld afhandig te maken. - Grooming
Dit wordt ook wel online kinderlokken genoemd en is strafbaar. In het geval van grooming legt een volwassene online contact met een kind. Bijvoorbeeld door zich voor te doen als kind of jongere. Het doel kan zijn om het kind te ontmoeten, pornografische foto’s of filmpjes te maken en seksueel misbruik te plegen. - Sextortion
Dreigen met het doorsturen van (pikant getinte) beelden als chantagemiddel. - Shamesexting
Wanneer seksueel getinte beelden in de verkeerde handen terechtkomen en ongewild verspreid worden.
Cybercrime
Deze vorm van criminaliteit bestaat uit misdrijven die gepleegd worden met een ICT-middel (zoals computer, smartphone, smartwatch of tablet). De misdrijven zijn gericht op een ander ICT-middel. Bijvoorbeeld het overnemen van een computer, het netwerk plat leggen of het stelen van gegevens. Ook van cybercrime kennen we verschillende vormen. Hieronder leggen we ze uit.
- Hacken
Wanneer iemand binnendringt in andermans computer. Het is strafbaar als dit gebeurt zonder toestemming van de eigenaar. Het doel van de hacker is de computer overnemen of gegevens stelen of onbruikbaar maken. - DDoS-aanvallen
Criminelen versturen hierbij enorm veel dataverkeer naar een server, website of app. Omdat er zoveel verzoeken tegelijk verwerkt moeten worden, is de website of app slecht of helemaal niet meer bereikbaar voor bezoekers/klanten. - Malware of ransomware
Schadelijke of kwaadaardige software die je systeem, netwerk of data op slot zet. Criminelen eisen vaak betaling om weer toegang te krijgen tot systemen.
Het is belangrijk dat u zich realiseert dat u niet de enige bent. Iedereen kan slachtoffer worden van digitale criminaliteit. Criminelen bedenken steeds weer wat nieuws om mails, appjes of aanbiedingen echt te laten lijken. Daarmee proberen ze mensen op te lichten. Bent u, of is iemand in uw omgeving, slachtoffer geworden van digitale criminaliteit? Het is belangrijk om dan aangifte of melding te doen bij politie.
Als het online fraude is, kunt u het ook melden bij de Fraudehelpdesk. Bent u geld kwijtgeraakt of vermoedt u dat u geld hebt overgemaakt als gevolg van oplichting? Neem dan ook zo snel mogelijk contact op met uw bank.
Naast het doen van aangifte, zijn er verschillende instanties die u verder kunnen helpen. Bijvoorbeeld met emotionele ondersteuning en juridische dienstverlening. Of het verder beperken van risico’s nadat u slachtoffer bent geworden van digitale criminaliteit. Zo kunt u onder andere terecht bij:
Met onderstaande tips, maakt u het criminelen moeilijker om cybercrime te plegen:
- Zorg voor veilige wachtwoorden.
- Gebruik een ander wachtwoorden voor elke account.
- Doe meteen updates als deze beschikbaar zijn.
- Gebruik zo veel als mogelijk tweestapsverificatie.
- Gebruik een virusscanner.
- Maak regelmatig een back-up.
- Altijd eerst checken of de informatie klopt en dan pas klikken.
- Check reviews van websites waar u een bestelling wilt plaatsen. Als een aanbod te mooi lijkt om waar te zin, is het dat vaak ook.
- Ga niet zomaar in op verzoeken om snel geld over te maken, zeker niet zonder eerst te controleren of u met je juiste persoon of instantie te maken hebt.
- Check via de website Have I Been Pwned of Check je hack van de politieof uw gegevens (email en/of wachtwoorden) zijn gelekt of gestolen.
- Ontdekt of hoort u verdachte zaken en maakt u zich zorgen om iemand? U kunt altijd anoniem melding maken van digitale criminaliteit bij het onafhankelijke meldpunt Meld Misdaad Anoniem (M.).
Op de website Veilig Internetten vindt u filmpjes en uitleg over welk risico u loopt en wat u kunt doen.
Het midden- en kleinbedrijf (mkb) en zelfstandigen zonder persoon (zzp) zijn steeds vaker slachtoffer van digitale criminaliteit. De gevolgen zijn groot. De kosten van een beveiligingsincident voor Nederlandse mkb’ers worden geschat op gemiddeld € 270.000. Van de mkb’ers die gehackt worden, is 60% binnen 6 maanden failliet door verloren productietijd.
- Bezoek de website van het Digital Trust Center, daar vindt u informatie en advies over digitale weerbaarheid voor uw onderneming. U kunt onder andere leren over de 5 basisprincipes van veilig digitaal ondernemen of op basis van een vragenlijst de risicoklasse van uw bedrijf inschatten.
- Doe een aangifte bij de politie of de Fraudehelpdesk wanneer u online bent aangevallen of opgelicht.
Cybercrime en de aanpak van gedigitaliseerde criminaliteit heeft prioriteit in het Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid (IMV). De gemeenten in Noord-Holland, politie en Openbaar Ministerie (OM) zetten stevig in op de aanpak van cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit. Vanuit dit samenwerkingsverband wordt ingezet op een weerbare overheid, brede samenwerking en het creëren van een ongunstig klimaat voor cybercrime door het opwerpen van barrières en het verhogen van het (ervaren) risico van daderschap.