Startakkoord

Wieringen leeft van en voor de visserij, al eeuwenlang een belangrijke inkomstenbron. Vooral in de vangst van schaaldieren (garnalen, langoustines en krabben) is Wieringen sterk. Die kracht willen we benutten en verder uitbouwen. Wie de beste garnalen, langoustines en krabben wil hebben moet op Wieringen zijn. Op dit moment levert Wieringen vooral schaaldieren voor de visverwerkende industrie.

De afslag Den Oever is daarin een eerste schakel in een langere keten. Op en rond de haven is nu nog weinig van de rijke visserij te beleven en er wordt op basis van de aangevoerde producten relatief weinig toegevoegde waarde gecreëerd voor de lokale economie. Voor de toekomst van de visserijgemeenschap van Den Oever willen we hier verandering in aanbrengen door als Blue Food Centrum ook nieuwe markten aan te boren. Denk aan het leveren van kleinere handelspartijen van dagverse producten uit zee aan specifieke afnemers (met name regionaal en binnen de Randstad). Met daarnaast meer aanbod voor particuliere klanten op een dagelijkse markt. Verse producten die klaar gemaakt worden op Wieringen en zo meer bijdragen aan de lokale economie. Om dat te bereiken willen we naast de Coöperatieve Visafslag Den Oever U.A. (hierna: CV Den Oever) een Blue Food Centrum Wieringen (hierna: BFCW) oprichten dat de nieuwe handelsstromen efficiënt kan organiseren en publiek naar de haven trekt. Ook de verbetering van het (beheer van het) openbaar gebied hiertoe wordt nagestreefd. De gemeente Hollands Kroon en de CV Den Oever willen samen de schouders zetten onder deze opgave.

Onze missie

Een economisch gezonde toekomst voor het visserijcluster en de visserijgemeenschap in Den Oever door aanvoer en verwerking te verduurzamen en zorgen voor aantrekkingskracht voor nieuwe ontwikkelingen en toerisme.

Delen en randvoorwaarden

Het ministerie van LNV heeft op 15 juni 2023 aan het Bestuurlijk Platform Visserij gevraagd om in het kader van maatregelen voor de visserijketens en gemeenschappen een Visserij Ontwikkel Plan (VOP) op te stellen. Het ministerie heeft de maatregelen van het VOP omarmd en hiervoor een rijksbijdrage beschikbaar gesteld. In het VOP dat in maart 2024 door de minister van LNV is vastgesteld, is in de regionale VOP voor de Kop van Noord-Holland op initiatief van de gemeente Hollands Kroon de ontwikkeling van een Blue Food Centrum opgenomen. De realisatie daarvan is het doel van deze intentieovereenkomst.

De kern van de ontwikkeling van het Blue Food Centrum Wieringen in samenwerking met de Coöperatieve Visafslag Den Oever is om te anticiperen op de transitie in de visserij als gevolg van de veranderingen in de mogelijkheden om te vissen (beperking visgebieden, veranderende visbestanden, ecologische randvoorwaarden ten aanzien van de manier van vissen), én op de transitie van het voedselsysteem en de rol van vis daarin (o.a. toenemende vraag naar vis binnen de eiwittransitie, en toenemende waardering van zeeverse vis van dichtbij). Zie ook de visie op voedsel uit grote wateren van het ministerie LVVN.

Blue Food is gezond voedsel direct uit zee. De oceanen en grote wateren als de Noordzee en de Waddenzee leveren gezonde producten zoals vis en schaaldieren, maar ook groene producten als zeewier. In gebieden waar veel vis en andere zeeproducten op het menu staan is de bevolking gemiddeld gezonder en bereiken inwoners hogere leeftijden. Die regio’s worden wel de ‘Blue Zones’ van de wereld genoemd. Op Wieringen komen deze producten direct uit het water aan land, geen diepgevroren vis en schaaldieren van ver weg. Wat op Wieringen wordt aangeboden mag met recht ‘Blue Food’ worden genoemd.

Het Blue Food Centrum in de haven van Den Oever gaat dagverse voedselproducten van zee (vooral schaaldieren) leveren, ook aan gespecialiseerde afnemers en in kleinere handelspartijen. Het BFCW bouwt samen met partners de infrastructuur op om die stromen goed te faciliteren en klanten efficiënt te beleveren. Met het Blue Food Centrum willen we daarnaast ook meer bezoekers trekken die naar de visserijhaven Den Oever komen om er verse producten te kopen op een zeeverse vismarkt die weekrond open is en zo dagrecreatie stimuleren.

De gemeente krijgt een specifieke uitkering (SPUK) van het ministerie. Met die SPUK kan de gemeente het Blue Food Centrum realiseren. Maar er zijn voorwaarden (zoals cofinanciering) aan de besteding verbonden. De gemeente zal die bestedingsvoorwaarden moeten naleven.

Hoe gaan we samenwerken?

Organisatorisch

Voor de ontwikkeling van BFCW zal een nieuwe organisatie worden ingericht. De BFCW organisatie en CV Den Oever zullen nauw samenwerken op het gebied van het werken met vis die op Wieringen aan land en naar de markt wordt gebracht. In onderstaand schema is dat samengevat:

De gemeente zal als financier van BFCW regelmatig bestuurlijk overleg hebben met de nieuwe organisatie. In de transitiejaren zal aan dat overleg ook een bestuurder vanuit CV Den Oever als lid deelnemen.

Vanaf één locatie

Het BFCW en de CV Den Oever zullen beiden werken vanuit één gebouw: het huidige gebouw van de visafslag, dat voor de ontwikkeling en medegebruik van BFCW geschikt gemaakt zal worden. De intentie is dat de gemeente Hollands Kroon het vastgoed van CV Den Oever overneemt, de passende vorm wordt verkend. CV Den Oever blijft in een gedeelte van het gebouw werkzaam tegen een billijke huur. BFCW zal in samenspraak met CV Den Oever en de gemeente een herinrichtingsplan voor het pand opstellen.

Vanuit elkaars kracht

CV Den Oever vervult de wettelijke taak van aanvoerregistratie en bedient de visverwerkende handelsketens die gericht zijn op voedselveilige en efficiënte verwerking en handel van grotere volume stromen. BFCW richt zich op een regionale en metropolitane marktvraag naar dagverse vis in passende handelsporties met diverse producten van speciaalzaken in horeca, middenstand en ambulante markt. BFCW is primair gericht op doorvoer van een deel van de aanvoer van zeeverse vis op Den Oever via de visafslag. CV Den Oever draagt zorg dat er een passende en hoogwaardige afslag-verkoop van deze producten wordt aangeboden. In het BFCW is ook aandacht voor de beleving van vis en visserij voor toerisme.

Benutten logistieke kansen

Voor de diverse productlijnen is de logistieke aansluiting van werkzaamheden binnen CV Den Oever en BFCW op hoofdlijnen samengevat:

Samen investeren

BFCW kan de positie van de CV Den Oever versterken, en CV Den Oever is een essentiële factor voor de ontwikkeling en het functioneren van BFCW. De VOP middelen voorzien in de transitie van het gebouw voor de nieuwe functie met meer uitstraling. In het VOP is ook voorzien dat een deel van de investering in het BFCW wordt benut voor modernisering van de garnalenverwerking (kisten spoelen en precisie conservering) binnen CV Den Oever. Bij verwerving van het gebouw van de afslag door de gemeente ontstaat voor CV Den Oever meer ruimte voor bovengenoemde investeringen. Zo investeren we samen in de toekomst.

Steun van de provincie

De ontwikkeling van het BFCW is onderdeel van het VOP plan van de regio Kop van Noord-Holland. Wij trekken daarom samen op met de provincie Noord-Holland om de realisatie van het plan te faciliteren en te ondersteunen in het kader van regionaal beleid rond een toekomstbestendig perspectief voor visserijclusters en gemeenschappen.

Het vervolg

Met het uitspreken van deze intentie tot samenwerking wordt uiting gegeven aan de vaste overtuiging dat hier een stap in de richting van een toekomstbestendige visserij wordt gezet. Goed voor de economie en de gemeenschap van Den Oever. Concrete afspraken hierover worden vormgegeven in een nog op te stellen samenwerkingsovereenkomst.